Οι άνθρωποι της κατεχόμενης Ακανθούς γιόρτασαν σήμερα τη Γιορτή του Χρυσοσώτηρος μακριά από το χωριό τους, για 46η χρονιά.
Στο ναό που έκτισαν στα Λιβάδια, που μοιάζει πολύ με την αγαπημένη εκκλησία που είχαν στην αγαπημένη τους Ακανθού, βρέθηκαν σήμερα για να γιορτάσουν την Γιορτή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος.
Φωτογραφίες από τη σημερινή λειτουργία:
———————————————————————-
«Στο κέντρο της κατεχόμενης Ακανθούς ήταν κτισμένη η μεγαλόπρεπη και επιβλητική εκκλησία του Χρυσοσώτηρος, η οποία άρχισε να ανοικοδομείται το 1916 και αποπερατώθηκε το 1935 . Αρχιτέκτονάς της ήταν ο Θεόδωρος Φωτιάδης.
Η εκκλησία εγακαινιάστηκε την Κυριακή, 14 Σεπτεμβρίου 1941 από τον τοποτηρητή του αρχιεπισκοπικού θρόνου Μητροπολίτη Πάφου Λεόντιο. Μετά την τουρκική εισβολή και την κατάληψη της Ακανθούς το 1974 η εκκλησία του Χρυσοσώτηρος αφού βεβηλώθηκε και συλλήθηκε, μετατράπηκε σε μουσουλμανικό τέμενος. Ο παλαιός ναό του Χρυσοσώτηρος, βρισκόταν δίπλα στη νέα εκκλησία και επιδιορθώθηκε το 1777 από τον αρχιεπίσκοπο Κύπρου Χρύσανθο (1767-1810) . Από τον ναό αυτό διατηρήθηκε μόνο η θέση της αγίας τράπεζας, πάνω στην οποία ανοικοδομήθηκε μικρό προσκυνητάρι».
«Σύμφωνα με την τοπική παράδοση ένας εκκλησιαστικός επίτροπος της Ακανθούς είδε όνειρο, ότι στο λιμανάκι της Μελαντρύνας, περιοχής του Αγίου Αμβροσίου, έφτασε από την Μ. Ασία ένα πλοίο με τρεις εικόνες του Σωτήρος και προτρεπόταν να αγοράσει μια για την εκκλησία της Ακανθούς. Ξεκίνησε την άλλη μέρα ο επίτροπος με δύο ζώα πήρε μαζί του και δεύτερο ζώο, μια μούλα «μελίσσα», ακαλλίτζευτη, για να μεταφέρει την εικόνα. Όταν είδε τις εικόνες ζήτησε μια, ο πλοίαρχος, φαίνεται ότι προόριζε εκείνη την εικόνα για γνωστή του άλλη πόλη και είπε στον επίτροπο να περάσει την άλλη μέρα, αλλά και τη δεύτερη φορά ο επίτροπος υπόδειξε την ίδια εικόνα, αν και αλλάχτηκε η θέση των εικόνων, με κάποια πρόφαση του πλοιάρχου ο επίτροπος πέρασε γαι τρίτη φορά αλλά και πάλιν υπόδειξε την ίδια εικόνα. Ο πλοίαρχος παρέδωσε τελικά στον επίτροπο την εικόνα λέγοντας: «Αφού τούτος ο μαυρομούτσουνος θέλει να μείνει στην Ακανθούν ας μείνει».
Φόρτωσε τότε ο επίτροπος στη μελίσσα μούλα την εικόνα και τράβηξε για την Ακανθού. Η απόσταση λιμανιού – Ακανθού είναι 15 μίλια περίπου. Στην επιστροφή κάποια στιγμή αφηνίασε το ζώο, το σχοινί έφυγε από τα χέρια του επιτρόπου και το ζώο τρέχοντας με το φορτίο χάθηκε στο δρόμο προς την Ακανθού. Ο επίτροπος όταν έφτασε στο χωριό ανάφερε το γεγονός στους συγχωριανούς του και τότε σηματίστηκαν ομάδες και βγήκαν σ’ αναζήτηση του ζώου και της εικόνας. Τελικά βρέθηκε το ζώο νεκρό μέσα σε ένα θάμνο σχοινιάς δίπλα στα ερείπια της εκκλησιάς του διαλυθέντος συνοικισμού της Μελίσσας. Από τότε θεωρήθηκε ιερή η σχοινιά κείνη και κανένας δεν ήθελε και δεν τολμούσε να κόψει ένα κλαδάκι». Στο χώρο της σχοινιάς στήθηκε πέτρινος στύλλος ύψους μισού μέτρου, πάνω στον οποίο άναφταν οι Χριστιανοί μια καντήλα.
Από την εικόνα που παρουσίαζε ολόσωμο τον Χριστό, απαιτήθηκε σύμφωνα με την παράδοση να αποκοπεί το μισό κάτω μέρος για να γίνει δυνατή η τοποθέτησή της στο εικονοστάσι. Η χωλότητα που συνέβηκε στον τεχνίτη και σε μερικά νεώτερα πρόσωπα της οικογένειας του αποδόθηκε σε θαύμα.
Στο πίσω μέρος της εικόνας υπάρχει ζωγραφισμένος σταυρός με κρυπτογράμματα. Εκατέρωθεν του σταυρού είναι γραμμένη η ακόλουθη ανορθόγραφη επιγραφή «Η Σεβάσμιος αύτη οικόν του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος ημών Ι. Χρ., ην τιμούμε μετά πόθου και πίστεως. Ησερχομένου προς πάσαν οφέληαν επιτήδιον εξερέ τος δε εις ανεδρίαν / χειρ Σάβα».
Η ανακάλυψη της εικόνας μετά το 1974
Η εικόνα είχε φωτογραφιστεί πριν από την τουρκική εισβολή και με βάση αυτή την φωτογραφία έγιναν τα μεταγενέστερα αντίγραφά της. Έκτοτε η τύχη της αγνοείτο.
Το 2007 στο πλαίσιο εργασιών συντήρησης του κιβωρίου της αγίας τράπεζας του Αγίου Μάμαντος Μόρφου και απεντόμωσης εικόνων που μεταφέρθηκαν από άλλους κατεχόμενους ναούς από την Ιερά Μητρόπολη Μόρφου και την Αμερικανική Πρεσβεία εν γνώσει της Κυπριακής Δημοκρατίας, αποφασίσθηκε η έκδοση σχετικού τόμου».
(Δρ Χριστόδουλος Χατζηχριστοδούλου, Βυζαντινoλόγος, Υπεύθυνος Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων Ιεράς Μητροπόλεως Μόρφου).
ΑΚΑΝΘΟΥ
Η Ακανθούς είναι δήμος της επαρχίας Αμμοχώστου στην Κύπρο. Αποτελεί ένα από τους οχτώ δήμους της επαρχίας Αμμοχώστου.[8] Μετά την τουρκική εισβολή του 1974, η διοικητική έκταση του Δήμου Ακανθούς δεν ελέγχεται από την Κυπριακή Δημοκρατία. Τα εδάφη αυτά ανήκουν εκ του νόμου (de jure) στην Κυπριακή Δημοκρατία, ενώ εκ των πραγμάτων (de facto) ανήκουν στο μη αναγνωρισμένο κράτος της Τουρκικής Δημοκρατίας Βορείου Κύπρου.
ΤΟΠΟΘΕΣΙΑ
Ο Δήμος Ακανθούς βρίσκεται στο βόρειο μέρος της Κύπρου. Στα ανατολικά συνορεύει με το Φλαμούδι, στα νότια με τις Μάντρες Τρικώμου, το Πλατάνι, το Άρτεμη Αμμοχώστου, την Μελούντα και τον Άγιο Νικόλαο και στα δυτικά με την Καλογραία. Το βόρειο τμήμα της διοικητικής του έκτασης είναι παραθαλάσσιο.
ΟΝΟΜΑΣΙΑ
Υπάρχουν τρεις εκδοχές για την προέλευση της ονομασίας Ακανθούς:
Η παράδοση αναφέρει ότι σε ένα γαμήλιο γλέντι φιλοξενήθηκαν Τούρκοι κουρσάροι, οι οποίοι είχαν στόχο να κλέψουν τη νύφη. Ο γαμπρός πήρε την νύφη και κρύφτηκαν στους αγκαθότοπους της περιοχής. Στην περιοχή φύτρωνε το ποώδες φυτό άκανθος ή αγκαθιά. Η νύφη ονομαζόταν Ανθούσα. Από την αγκαθιά και την Ανθούσα προήλθε η λέξη Ακανθούσα που στη συνέχεια έγινε Ακανθού.
Η ονομασία προέρχεται από τις λέξεις Αχαιών Ακτή. Η Ακανθούς είναι η αρχαία πόλη Αλκάνθου, την οποία αναφέρει ο Πολυδεύκης.
Το 1975 οι Τουρκοκύπριοι πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν στην περιοχή μετονόμασαν την Ακανθού σε Τατλίσου, ονομασία που χρησιμοποιούσαν για το χωριό τους στη νότια Κύπρο, το Μαρί.
ΙΣΤΟΡΙΑ
Στην περιοχή της Ακανθούς έχουν ανασκαφεί περίπου τριάντα αρχαίοι οικισμοί. Ήταν κατάσπαρτη από αρχαία ερείπια. Ένας από τους οικισμούς αυτούς είναι η αρχαία πόλη Μακαρία, γνωστή ως Μούλος
ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ
Ο πληθυσμός της Ακανθούς, έως το 1974, αποτελείτο από Ελληνοκύπριους. Οι Τουρκοκύπριοι ήταν ελάχιστοι έως το 1946, ενώ δεν υπήρχε κανένας μετά το 1960.
Κατά την τουρκική εισβολή οι κάτοικοι της διέφυγαν στο νότιο τμήμα της Κύπρου. Το 1975 στην Ακανθού εγκαταστάθηκαν Τουρκοκύπριοι πρόσφυγες από το νότιο τμήμα της Κύπρου. Αρχικά, στην περιοχή εγκαταστάθηκαν Τουρκοκύπριοι από το Μαρί. Στη συνέχεια εγκαταστάθηκαν Τούρκοι έποικοι.
Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει τον πληθυσμό του δήμου σύμφωνα με τις απογραφές πληθυσμού που πραγματοποιήθηκαν στην Κύπρο έως το 1973. Μετά την τουρκική εισβολή του 1974 δεν πραγματοποιήθηκε απογραφή στον δήμο από την Κυπριακή Δημοκρατία, αφού το έδαφος του δεν ελέγχεται από αυτήν.
