Γράφει η Γιώτα Δημητρίου
yioda@skalatimes.com
Eίναι ένα νησί το οποίο λατρεύω. Αν μου ζητούσες να μείνω για πάντα εκεί, θα μπορούσα κάλλιστα να το κάνω. Αυτό το νησί, του Έλληνα τροβαδούρου του έρωτα, Γιάννη Πάριου, λέγεται Πάρος.
Αν και το έχω επισκεφτεί λίγες φορές, εντούτοις είναι το νησί της καρδιάς μου.
Αυτές λοιπόν τις μέρες, που πλησιάζει η μεγάλη γιορτή της Παναγιάς, το μυαλό μου στριφογυρίζει στην πανέμορφη εκκλησία της Παροικιάς, στην Πάρο, της Παναγίας της Εκατονταπυλιανής.
Πρόκειται για μιαν αρχαία, μεγάλη, πανέμορφη εκκλησία.
Τολμώ να πω ότι είναι η πιο αγαπημένη μου εκκλησία στο κόσμο (οκ, έχω ένα θέμα υπερβολής, αλλά δεν θα το λύσουμε τώρα).
Η παράδοση λέει ότι η εκκλησία χτίστηκε, κατά τη διάρκεια του 4ου αιώνα από την Αγία Ελένη, ενώ
κάποιοι άλλοι επιμένουν ότι χτίστηκε από το Μεγάλο Κωνσταντίνο, ο οποίος εκπλήρωσε το τάμα της μητέρας του.
Ωστόσο η παράδοση λέει ότι στην ίδια τοποθεσία υπήρχε ακόμη ένας παλαιότερος ναός, στον οποίο προσκύνησε η Αγία Ελένη, όταν βρέθηκε στην Πάρο, κατά τη διάρκεια του ταξιδιού της προς τους Αγίους Τόπους, όταν αναζητούσε τον Τίμιο Σταυρό.
Τότε, σύμφωνα με την παράδοση, η Αγία Ελένη έκανε τάμα μπροστά στην εικόνα της Παναγίας, πως αν κατάφερνε να βρει το Σταυρό του Μαρτυρίου θα έχτιζε ένα μεγαλύτερο και λαμπρότερο ναό στη Χάρη της Παναγιάς.
Ωστόσο ο ναός-τάμα της Αγίας Ελένης καταστράφηκε, (ένα πολύ μεγάλο μέρος του), πιθανότατα εξαιτίας πυρκαγιάς και ανακατασκευάστηκε επί Ιουστινιανού, κατά τη διάρκεια του 6ου αιώνα.
Όσον αφορά την ονομασία του Ναού “Καταπολιανή”, προέρχεται από τον όρο “καταπόλα” και σημαίνει “κατά την πόλη”, πιθανότατα δείχνοντας το σημείο όπου βρισκόταν η αρχαία πόλη της Πάρου.
Σήμερα η επίσημη ονομασία του Ναού είναι Εκατονταπυλιανή, κι αυτό εξαιτίας ενός θρύλου, ο οποίος λέει: “Ενενήντα εννέα φανερές πόρτες έχει η Καταπολιανή. Η 100η είναι κλειστή και δεν φαίνεται. Θα φανεί η πόρτα αυτή και θα ανοίξει, όταν οι Έλληνες πάρουν την Πόλη”.
Δεν θέλω να σχολιάσω το σημείο αυτό του θρύλου που λέει ότι “θα πάρουν οι Έλληνες την Πόλη”, αλλά οι παραδόσεις είναι όμορφες, όσο και τα παραμύθια που κρύβουν μέσα τους μια γοητεία και μια παιδικότητα.
Είναι κι άλλες παραδόσεις και ιστορίες που συνδέονται με την πανέμορφη, αρχαία εκκλησία της Παναγιάς της Εκατονταπυλιανής, στην Παροικιά της Πάρου.
Είμαι σίγουρη ότι αυτές τις μέρες θα γίνεται χαμός στο νησί της Πάρου. Στην Νάουσα, στην Παροικιά, στις πανέμορφες παραλίες του νησιού, στο Barbarosa τα βράδια, στα σοκάκια και στις ταβέρνες.
Δεν ξέρω Παναγιά μου Εκατονταπυλιανή αν θα πάρουμε την Πόλη όταν θα βρεθεί η 100η σου πύλη.
Αλλά τι θα έλεγες να αλλάξουμε το deal; Να σταματήσει η οικονομική κρίση, η εκμετάλλευση, η αδικία, ο ρατσισμός, ο φασισμός, η απανθρωπιά και η ανισότητα, όταν θα βρεθεί η 100η σου πύλη;
Ε;
Άλλωστε σ’ ένα ουτοπικό κόσμο (σαν αυτό που σου ζητώ πιο πάνω) δεν θα υπάρχουν σύνορα Παναγιά μου.
Μόνο δικαιοσύνη και ισότητα για όλους τους ανθρώπους.
Καλό δεκαπενταύγουστο! Χρόνια πολλά σε εμάς τις Παναγιώτες και σε όλους όσους γιορτάζουν.
(Δοθείσης ευκαιρίας να επισκεφτείτε την Πάρο και την εκκλησία της Παναγιάς της Εκατονταπυλιανής, αξίζει τον κόπο).
