Του Ανδρέα Δ. Μαυρογιάννη*
Παρακολούθησα πρόσφατα τον κ. Αβέρωφ Νεοφύτου σε τηλεοπτική συζήτηση (01/09), να απαντά σε ερώτηση για το θέμα της φορολόγησης των απροσδόκητων κερδών των εταιρειών ενέργειας «αν κάτι θα έκανα αντί να φορολογώ θα εύρισκα τρόπο, να μειώσω το τιμολόγιο του κάθε νοικοκυριού». Στην επερώτηση «μέχρι τότε τι θα κάνετε;», απάντησε απλώς «να βρω τρόπο να πληρώνονται λιγότερα».
Άραγε, υπάρχουν εν τέλει κάποιες μαγικές συνταγές; Και αφού υπάρχουν και τις ξέρουν γιατί δεν τις εφάρμοσαν στα τελευταία δέκα χρόνια που κυβερνούν;
Πολλά κράτη της ΕΕ, έχουν προχωρήσει σε προκήρυξη μειοδοτικών διαγωνισμών για αγορά ενέργειας από ΑΠΕ με σημαντικά αποτελέσματα προς όφελος των καταναλωτών. Η Κύπρος, ακολούθησε άλλη πορεία. Με το σχέδιο του αρμόδιου Υπουργείου που τους επιτρέπει να αμείβονται με το κόστος πετρελαίου της ΑΗΚ, που έχει φτάσει τους τελευταίους μήνες τα 25 σεντς/KWh. Από την άλλη, καταγράφουν σημαντικά και ουρανοκατέβατα κέρδη οι εταιρείες ΑΠΕ που εγκατέστησαν φωτοβολταϊκά πάρκα. Με τους μειοδοτικούς διαγωνισμούς, ενδεχομένως σήμερα η αμοιβή για τις ΑΠΕ να ήταν το πολύ 5-6 σεντ/KWh, που θα κάλυπτε το κόστος τους και ένα εύλογο περιθώριο κέρδους.
Η κυβέρνηση, δεν μερίμνησε ούτε για τη διάθεση του 50% των εσόδων της από το σύστημα εμπορίας ρύπων για στήριξη των καταναλωτών και για σκοπούς πράσινης μετάβασης, που προνοείται και στη Νομοθεσία. Δεν προώθησε τη διενέργεια διαγωνισμών για αποθήκευση ενέργειας, ούτε φρόντισε να αναβαθμίσει τα δίκτυα μεταφοράς και διανομής, ώστε μαζί με την αποθήκευση να επιτραπεί η περαιτέρω διείσδυση ΑΠΕ, με αποτέλεσμα να έχουμε φθάσει σε οριακά επίπεδα.
«Θα βρεθούν τρόποι να πληρώνονται οι παραγωγοί λιγότερα και να μειωθεί το κόστος παραγωγής είτε από ΑΠΕ, είτε από παραδοσιακά καύσιμα», συνέχισε ο κ. Νεοφύτου.
Αν η κυβέρνηση είχε δράσει όπως έπρεπε, η παραγωγή από ΑΠΕ θα αμειβόταν στο πραγματικό της κόστος και όχι με υπερκέρδη. Ενώ, η παραγωγή ηλεκτρισμού από συμβατικά καύσιμα, όπου το κόστος εξαρτάται από την τιμή των καυσίμων, επίσης θα κόστιζε λιγότερο. Αλλά δεν το έπραξε. Απέτυχε παταγωδώς να εισάγει φθηνό φυσικό αέριο, που θα μείωνε και τις εκπομπές ρύπων, τις οποίες οι καταναλωτές πληρώνουν αδρά.
Ενώ από το 2011 ανακαλύπτουμε κοιτάσματα ΦΑ, σήμερα παραμένουμε το μόνο κράτος της ΕΕ που δεν χρησιμοποιεί ΦΑ. Πώς γίνεται αντί να μεριμνήσουμε κατά προτεραιότητα για την έλευση του ΦΑ μας, να αναλωνόμαστε σε υπερφίαλες διακηρύξεις; Θα είχαμε πετύχει κάλυψη των δικών μας αναγκών, μείωση της ρύπανσης και του κόστους ηλεκτρισμού στο μισό, την αλλαγή του οικονομικού μείγματος της χώρας, την οικονομική ευρωστία και άνθηση όλων των παραγωγικών τομέων. Παράλληλα, θα είχαμε δώσει στους Τ/κ όσο χρειάζονται στην ίδια τιμή κόστους, αλλάζοντας τα δεδομένα και στο Κυπριακό. Από παράγοντας προόδου και καταλύτης – λαμβάνοντας υπόψιν και την ενεργειακή μετάβαση που καθορίζει προθεσμία λήξης της χρήσης του – το αέριο μας κινδυνεύει να μείνει εσαεί στο βυθό της θάλασσας. Ακόμα και στις συμφωνίες της ΕΕ με την Αίγυπτο και το Ισραήλ, μένουμε στο περιθώριο και αύριο θα είμαστε απλοί θεατές στη συνεργασία τους και με την Τουρκία.
Με τη διαδικασία που ακολουθείται σήμερα, δεν φαίνεται να είναι εφικτός ο στόχος για έλευση ξένου ΦΑ το 2023, ενώ είναι αμφίβολο αν θα υπάρξει μείωση στο κόστος καυσίμου. Μάλλον ούτε που θα θυμάται σήμερα ο κ. Νεοφύτου ότι χρόνια πριν, ο ίδιος και Υπουργοί της κυβέρνησης, δήλωναν ότι θα έχουμε δικό μας ΦΑ, θέτοντας χρονοδιαγράμματα, που άλλαζαν συνεχώς.
Η Βουλή έδωσε στην κυβέρνηση ένα σημαντικό όπλο έναντι της ακρίβειας: Τη μείωση του ΦΠΑ από 19 σε 9% για το ηλεκτρικό ρεύμα. Μία πολιτική που ακολουθήθηκε στη Γερμανία και στην Ισπανία, υπό την έγκριση της ΕΕ. Η κυβέρνηση, όμως, έστειλε τη Νομοθεσία στο Ανώτατο, αφήνοντας την πλειονότητα της κοινωνίας απροστάτευτη.
Λύσεις και τρόποι για να αντιμετωπιστεί η ακρίβεια και η ενεργειακή φτώχεια υπάρχουν. Αυτό που χρειάζεται είναι η πολιτική βούληση και η αδογμάτιστη προσέγγιση. Η πολιτική θέληση να ακουστούν οι τεχνοκράτες που προτείνουν λύσεις ρεαλιστικές και εφικτές, προκειμένου να μειωθεί το κόστος για τους καταναλωτές και να διασφαλιστεί η επάρκεια και ο ασφαλής εφοδιασμός της χώρας. Αυτή είναι η οδός που θέλουμε να ακολουθήσουμε, προκειμένου να υλοποιήσουμε ένα συγκεκριμένο σχεδιασμό με στόχο την πράσινη και αειφόρο μετάβαση με το λιγότερο δυνατό κόστος στους καταναλωτές.
*Ανεξάρτητος υποψήφιος για την Προεδρία της Δημοκρατίας
